ควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องเมื่อไหร่ ให้ยืดอายุการใช้งานของเครื่องยนต์

เพื่อความปลอดภัยในการขับขี่ การดูแลรักษาเครื่องยนต์ให้อยู่ในสภาพดีจึงเป็นเรื่องจำเป็น โดยหนึ่งในส่วนประกอบพื้นฐานสำคัญที่ช่วยให้เครื่องยนต์ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพก็คือ น้ำมันเครื่อง ซึ่งเป็นสารหล่อลื่นที่อยู่เบื้องหลังการทำงานของเครื่องยนต์ทั้งหมด

 
ในบทความนี้ดันลอปจึงได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความสำคัญของน้ำมันเครื่อง เวลาที่ควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่อง และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นหากปล่อยให้น้ำมันเครื่องหมดสภาพการใช้งาน เพื่อเป็นประโยชน์ต่อผู้ขับขี่ทุกคน

น้ำมันเครื่องคืออะไร มีความสำคัญอย่างไร

น้ำมันเครื่องเปรียบเสมือนเป็นผู้ดูแล หรือตัวกลางในการทำงานของเครื่องยนต์ทั้งหมด ให้สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีความสำคัญดังนี้

1. หล่อลื่นชิ้นส่วน

หน้าที่หลักของน้ำมันเครื่องคือการสร้างฟิล์มบางๆ เคลือบผิวโลหะของชิ้นส่วนที่ต้องเคลื่อนไหวในเครื่องยนต์ เช่น ลูกสูบ เพลา และข้อเหวี่ยง เพื่อลดการเสียดสีโดยตรง ช่วยป้องกันการสึกหรอ ลดความร้อน และยืดอายุการใช้งานของเครื่องยนต์ให้นานยิ่งขึ้น

2. ระบายความร้อนเครื่องยนต์

ขณะเครื่องยนต์ทำงาน จะเกิดความร้อนสะสมจากการเผาไหม้และการเสียดสี โดยน้ำมันเครื่องมีหน้าที่เข้าไปเคลือบชิ้นส่วนต่างๆเพื่อลดการเสียดสี และดูดซับเอาความร้อนออกมาลงสู่อ่างน้ำมันเครื่อง เพื่อช่วยรักษาอุณหภูมิของเครื่องยนต์ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ไม่ร้อนจนเกินไป

3. รักษาความสะอาดเครื่องยนต์

น้ำมันเครื่องมีคุณสมบัติในการชะล้างสิ่งสกปรก คราบเขม่า ตะกอน และอนุภาคโลหะขนาดเล็กที่เกิดจากการสึกหรอและเผาไหม้ภายในเครื่องยนต์ ไปรวมและกรองออกบริเวณไส้กรองน้ำมันเครื่อง ผู้ใช้รถจึงควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องใหม่เมื่อถึงเวลากำหนดเสมอ เพื่อคงความสะอาดของน้ำมันเครื่องให้ได้มากที่สุด

4. ป้องกันสนิมการกัดกร่อน

ในน้ำมันเครื่องมีสารเพิ่มคุณภาพที่ช่วยป้องกันสนิม (Rust Inhibitor) โดยเข้าไปยึดเกาะผิวโลหะ ปกป้องไม่ให้ไอน้ำที่เกิดจากการเผาไหม้แทรกซึมเข้าไปได้ และน้ำมันเครื่องยังมีสารเพิ่มคุณภาพป้องกันการกัดกร่อน (Corrosion Inhibitor) ทำให้น้ำมันเครื่องมีความเป็นด่างเพื่อไปสะเทินกับฤทธิ์กรดที่เกิดจากการเผาไหม้ในเครื่องยนต์ ช่วยให้สภาพกลายเป็นกลาง ลดปัญหาการกัดกร่อนของผิวโลหะเครื่องยนต์

5. ป้องกันการรั่วของกำลังอัด

น้ำมันเครื่องทำหน้าที่เป็นฟิล์มไปเคลือบผนังกระบอกสูบ เพื่อป้องกันไม่ให้ก๊าซไหลผ่านในระหว่างการทำงานของลูกสูบ แหวนลูกสูบและกระบอกสูบ ถือเป็นการรักษาแรงอัดภายในห้องเผาไหม้ให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องเมื่อไหร่

เป็นข้อสงสัยของผู้ใช้รถทั่วไปจำนวนมากว่า จะรู้ได้อย่างไร ว่าถึงเวลาเปลี่ยนน้ำมันเครื่องแล้ว ดันลอปจึงขอแนะนำให้ผู้ใช้รถสามารถพิจารณาจากปัจจัยที่แนะนำดังนี้

เปลี่ยนตามอายุการใช้งานของประเภทน้ำมันเครื่องที่ใช้

1. น้ำมันเครื่องธรรมดา (Symthetic) เป็นน้ำมันเครื่องจากการกลั่นปิโตเลียมโดยตรง ซึ่งมีราคาถูกที่สุด อายุการใช้งานจึงสั้นสุดด้วยเช่นกัน โดยผู้ใช้รถควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องชนิดนี้ทุกๆ 3,000 – 5,000 กิโลเมตร หรือทุก 6 เดือน

2. น้ำมันเครื่องกึ่งสังเคราะห์ (Semi Synthetic) เป็นน้ำมันเครื่องผลิตจากน้ำมันแร่ผสมกับน้ำมันพื้นฐานสังเคราะห์ เพื่อเพิ่มคุณสมบัติให้ดีกว่าน้ำมันเครื่องทั่วไป จึงมีอายุการใช้งานยาวกว่า ซึ่งควรเปลี่ยนทุกๆ 7,000 – 10,000 กิโลเมตรหรือทุก 6-9 เดือน

3. น้ำมันเครื่องสังเคราะห์ (Fully Synthetic) คือน้ำมันเครื่องสังเคราะห์แท้ ผลิตจากน้ำมันพื้นฐานเกรดสูง ทำให้มีคุณสมบัติพิเศษกว่าน้ำมันเครื่องชนิดอื่นๆ ทนต่อการทำปฏิกิริยา อัตราการระเหยต่ำและคงความร้อนได้ดี จึงมีระยะเวลาในการเปลี่ยนถ่ายนานกว่าน้ำมันเครื่องทั่วไปอยู่ที่ 10,000 – 15,000 กิโลเมตรหรือ 1 ปี

เปลี่ยนน้ำมันเครื่องตามเลขไมล์

หากเป็นรถมือสองหรือไม่แน่ใจว่าน้ำมันเครื่องที่ใช้อยู่เป็นประเภทไหน ผู้ใช้รถสามารถดูได้จากป้ายน้ำมันเครื่อง ที่มักถูกแขวนอยู่บริเวณพวงมาลัย ซึ่งจะมีตัวเลขกำหนดระยะทางที่ควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องไว้ เพื่อให้รู้ว่ากิโลเมตรที่เท่าไหร่คือระยะที่ครบกำหนดในการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องแล้ว

เปลี่ยนตามสภาพของน้ำมันเครื่อง

หากดึงก้านวัดน้ำมันเครื่องออกมาแล้วพบว่าน้ำมันเครื่องมีสีดำคล้ำ และมีโคลนตะกอน หรือมีกลิ่นไหม้ ผิดจากปกติที่ควรมีสีเหลืองอำพันโปร่งใส (ยกว้นเครื่องยนต์ดีเซลที่น้ำมันเครื่องสามารถเปลี่ยนเป็นสีดำทันทีหลังเพิ่งเริ่มใช้งาน) แม้ว่าจะยังไม่ถึงระยะที่กำหนด แนะนำว่าควรเปลี่ยนน้ำมันเครื่องทันที หรือไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันการเสียหายของเครื่องยนต์ในระยะยาว

หากไม่เปลี่ยนน้ำมันเครื่องส่งผลเสียอย่างไรบ้าง?

หากผู้ใช้รถไม่เปลี่ยนน้ำมันเครื่องตามระยะเวลาที่กำหนด มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดความเสียหายต่อเครื่องยนต์มากกว่าที่คิด ไม่ว่าจะเป็น

เครื่องยนต์สึกหรอเร็วขึ้น

เมื่อน้ำมันเครื่องเสื่อมสภาพ ประสิทธิภาพการหล่อลื่นก็จะลดลง ทำให้ชิ้นส่วนภายในเครื่องยนต์เกิดการเสียดสีโดยตรง นำไปสู่การสึกหรอเร็วกว่าปกติ และอาจทำให้เกิดเสียงดังผิดปกติระหว่างขับขี่ได้

เครื่องยนต์ทำงานหนัก

น้ำมันเครื่องที่ผ่านการใช้งานมานานจะมีความหนืดเพิ่มขึ้น ทำให้ไหลเวียนไม่ดี เครื่องยนต์จึงต้องใช้พลังในการสูบฉีดมากกว่าเดิม ส่งผลให้ ทำงานหนักจนเกิดความร้อนสะสมได้มาก และสิ้นเปลืองน้ำมันเชื้อเพลิงมากกว่าเดิม

เครื่องยนต์มีความร้อนสูงเกินไป

เมื่อน้ำมันเครื่องเสื่อมสภาพ ประสิทธิภาพการระบายความร้อนจะลดลง ทำให้เครื่องยนต์ร้อนจัด บวกกับความหนืดที่เพิ่มขึ้นจนเครื่องยนต์ทำงานหนักขึ้น เสี่ยงต่อการโอเวอร์ฮีท และอาจถึงขั้นทำให้ประเก็นฝาสูบระเบิดได้

เกิดคราบตะกอนสะสม

น้ำมันเครื่องที่เก่าและเสื่อมสภาพจะมีสิ่งสกปรกและตะกอนเหนียวๆสะสมอยู่มาก จึงง่ายต่อการไปเกาะและอุดตันตามชิ้นส่วนต่างๆและช่องทางเดินน้ำมัน ทำให้การหล่อลื่นไม่ทั่วถึง ซึ่งส่งผลเสียต่อการทำงานของเครื่องยนต์อย่างมาก

อายุการใช้งานเครื่องยนต์สั้นลง

เมื่อน้ำมันเครื่องไม่สามารถทำหน้าที่ในการป้องกันการเสียดสี รักษาความสะอาด และระบายความร้อนได้ ชิ้นส่วนต่างๆ ภายในเครื่องยนต์ก็จะสึกหรอได้ง่ายขึ้น ส่งผลให้ อายุการใช้งานของเครื่องยนต์สั้นลงตามไปด้วย

ประสิทธิภาพการขับขี่ลดลง

หากเครื่องยนต์ทำงานได้ไม่เต็มที่ จะส่งผลโดยตรงต่อสมรรถนะการขับขี่ เช่น รถอืด เร่งไม่ขึ้น รถสั่น หรือเกิดเสียงดังผิดปกติขณะขับขี่

เพื่อเป็นการยืดอายุการใช้งานของเครื่องยนต์ ผู้ขับขี่ควรหมั่นตรวจสอบและเปลี่ยนน้ำมันเครื่องตามระยะเวลาที่กำหนดเสมอ เพราะการดูแลตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ประหยัดค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงระยะยาว และเพิ่มความมั่นใจให้การเดินทางราบรื่น ปลอดภัยไร้กังวลเสมอ